Noorwegen, het eerste deel van dit land

Dank voor alle reacties, krantenartikelen, bioscoopreclame en berichten op enige andere wijze!
Natuurlijk ook dank voor alle financiële bijdragen op ASN 707696925 tnv Aris Engel die via het Benaresfonds gebruikt gaan worden voor het opknappen, onderhoud van de huisjes van de broodfietsers, de fiets-riksja rijders in de wijk Nagwa in Varanasi, India.
De reis gaat zó voorspoedig dat het aantal kilometers het sponsorgeld heeft overschreden; het laatste wat ik zag was rond de 3400 euro tegen 3750 km.
Het is nu een kleine 2 weken geleden dat ik de grens tussen Zweden en Noorwegen via de oude brug over het fjord in de regen overstak. Ik merk dat ik steeds meer in het moment leef zodat ik moet graven om allerlei gedachten en beelden weer boven te halen. Daarnaast zijn er natuurlijk zoveel andere kleine dingen - al of niet belangrijk - die even de kop opsteken. Maar ik zal een poging doen om wat indrukken, beelden, gedachten op te schrijven.
Op dit moment ben ik in Kristansand, in de zuidelijke punt, waar ik wacht op een frame voor mijn ”woonwagen” ter vervanging van het gerepareerde frame wat ik nu heb. Ondanks de reparaties heb ik er niet zoveel vertrouwen in dat het de komende 3000 km, met oa ook stukken met een zeer slecht wegdek, zal doorstaan. In een afdaling kun je met een redelijke snelheid wel veel kuilen en bulten vermijden maar dat gaat niet altijd op voor de wielen van de trailer en gecombineerd met het gewicht kan dat aardige belasting en/of ”klappen” geven. Hulde aan de 24uurs service van DHL.
Nu zijn de wegen over het geheel genomen wel goed maar als er fietspaden zijn dan zijn er absurde overgangen en aansluitingen. Zebrapaden kunnen soms letterlijk een wasbord zijn, door steeds maar weer opnieuw de witte strepen te verhogen. En dan zijn er ook nog wat stukken die onverhard zijn, soms goed soms slecht. Vaak zijn dit de hele oude wegen die je moet nemen omdat de enige andere weg de snelweg is. Helaas hebben die vaak ook de steilste hellingen tot 20% of meer zodat het dan omhoog of omlaag lopen wordt. Dit kan ook het geval zijn als het veel minder steil is maar het oppervlak uit los grind, steenslag of zand bestaat.
Ik heb de hellingen al genoemd, soms zit het mee, soms tegen. Soms steil soms minder, soms kort en vlak na elkaar, soms langer en meer verspreid. Je kunt dan ook over wasbord of zaagblad spreken. In de dagverslagen zal ik de hoogtemeters weer opschrijven maar voor de echt geïnteresseerden het volgende: kijk op www.castorforlag.no voor de hoogteprofielen, de site is deels in het Nederlands en je moet bij NSCR west en oost kijken. Per routekaart kun je hier de profielen vinden.
Midzomernacht. Het is bekend dat het hoe noordelijker je gaat hoe langer het licht is. Ik merk dat goed want tot ruim na 11-en kun je rustig blijven lezen, zodat je niet meer uit kunt gaan van de schemering, donkerte als tijdstip om te gaan slapen. Op de camping waar ik was werd de zonnewende op donderdag de 23e juni gevierd. Toen ik met het gerepareerde frame rond 18uur terug kwam uit de stad was de toegangsweg al 'vol geparkeerd' en liepen hele families met stoelen en tassen naar de camping. Deze ligt aan het water en heeft verschillende rotsplateaus en met een jachthaventje er vlakbij. De camping zelf werd ook steeds voller met ”kampeerders”, maar het waren vooral bezoekers, inwoners uit de omgeving, waarvan een deel gewoon met de fiets kwam. Wat eten, veel BQ, wat drinken, wat kletsen met vrienden en kennissen. Kinderen spelen - al of niet in het water - tieners hangen rond elkaar. Alles wat een bootje heeft (van klein tot groot) zit op het water en maakt een tochtje. Kortom een gezellig samenzijn waarna tegen half elf de brandstapel werd aangestoken.
Op diezelfde camping was ik de avond ervoor bij het rondlopen al min of meer belaagd door een stel meeuwen; inderdaad was er een nest met in dit geval al jongen bij een groepje rotsen bij het water. Zo schrijf je dat je haast geen meeuwen ziet en daarna zijn ze er. Sinds ongeveer die tijd zie en of hoor ik ze regelmatig, blijkbaar betere broed- of voedingsplaatsen. Zwaluwen die ik een tijdje nauwelijks zag zijn er hier in de zuidelijke punt ook weer, ook de gierzwaluw. De kwikstaart blijft overal aanwezig net als de mussen. In deze punt zag ik ook vingerhoedskruid en kamperfoelie bloeien. De zuidoostkant van Noorwegen (zeg maar tussen Oslo en Kristansand) heeft de meeste zonuren en de hoogste temperaturen van Noorwegen. Gecombineerd met het feit dat er hier en daar wat zandstranden zijn betekent dit dat het hét vakantiegebied is van Noorwegen; gelukkig ben ik er nog net voor het echte hoogseizoen.
Pontjes, ferry’s en bruggen heb ik ondertussen in diverse vormen gehad. Een oude houten waarvan eerst de motor gerepareerd moest worden, tot de grote gevallen met vrachtverkeer. Bruggen klein en laag tot hoog met veel klimwerk. Bij die in Sarpsborg - ik heb er geen foto van gemaakt - was de brug tegen en onder de grote nieuwe bruggen van de E6 ”geplakt”. Om morgen door Kristiansand te fietsen krijg ik ook weer een paar van die bruggen.
Vermoedelijk hebben alle gemeentes in Noorwegen hun eigen putdeksels want ik ben er heel wat tegengekomen. Blijkbaar is er ter gelegenheid van het een of ander een actie geweest of zo. Daarnaast zijn er natuurlijk de ”gewone” in diverse uitvoeringen.
Ook in Noorwegen heb je aardbeien, 10euro de kg en het zijn met name buitenlanders die ik zag plukken. Asielzoekers uit Iran, Afghanistan? Verkopers langs de weg komen uit China, Vietnam? In de supermarkt zag ik bij de groenten spruiten liggen uit Marokko, vertaald heten ze hier zonnekolen. Men schijnt het bij lamsvlees te eten.
Mijmeringen onder weg. Wie of wat ben ik, mijn geest, mijn lichaam, waarom ben ik hier, waarom ben ik, waarom zit ik in mezelf. Ben ik wat ik zie, hoor, voel, ben ik wat anders en wat en waarom is dat? Kortom genoeg voor een hele retraite en toch geen antwoord.

Dag 46 Tanumheden - Høysand; 93 km 733m hoogte
Tegen het einde van de rit de grensovergang naar Noorwegen. Als ik me het goed herinner heb ik het al in het stuk van Zweden beschreven.

Dag 47 Høysand - Frederikstad; 37 km 255m hoogte
Op het eerste stuk nog een rotstekening bekeken; een schip van 4,30 meter met een te offeren tweeling? In Sarpsborg flink moeten zoeken omdat de bordjes verdwenen waren en ik via de kaart op de snelweg uitkwam. Toen ik terugreed zag ik ineens de brug onder de brug, deze uiteindelijk gevonden. In Frederikstad eerst in de oude vesting rondgekeken. Een soort kruising tussen Heusden, Naarden en Thorn; met zijn vestingwerken, oude kasseien wegen en ouden gebouwen. In tegenstelling tot ”bij ons” zijn de straten hier breed. Als toeristische trekpleister komen er natuurlijk allerlei winkeltjes, galerieën, eet- drink - en slaapgelegenheden.

Dag 48 Frederikstad - Horten; 63 km 525m hoogte
Net als gister eerst de bibliotheek opgezocht want foto’s moeten worden doorgestuurd en een verhaal geschreven. In bibliotheken zijn er meestal (gratis) internet mogelijkheden. Na de stad door rustig boerenland met af en toe een klim. Ook nog een paar stukken onverhard, waarvan een stuk dermate was dat een mountainbiker het moeilijk zou hebben. Door een verkeerd lezen van de routebordjes het laatste stuk onverhard gemist maar wel veel extra kilometers langs een grote drukke weg. In Moss de oversteek gemaakt naar Horten om aan de andere kant van het Oslofjord te komen.

Dag 49 Horten - Granholmen/ Sandefjord; 69 km 600m hoogte
Verschillende stukken onverhard en soms slecht. Na een uurtje door Åsgårdstrand, de plaats waar de kunstenaar Edvar Munch (van de Schreeuw) zijn huis had. In die straat waren alle brievenbussen beschilderd met een werk van hem en ik zag wel heel veel beelden met de schreeuwende figuur. Munch zou nu weer schreeuwen want het fraaie uitzicht werd deels in beslag genomen door een olieterminal, raffinaderij.
In Sandefjord lag in de haven een kopie van het Vikingschip dat in 1880 opgegraven is. Verder is er een groot beeld met de walvisvangst en ook een museum. De walvisvangst kom je overal in Noorwegen wel tegen maar daar helemaal.
Noorwegen is één van de landen die niet aan het moratorium meedoet en jaarlijks ongeveer 600 walvissen vangt en slacht. Een deel wordt in het land zelf opgegeten, een ander deel gaat naar Japan en een heel groot deel wordt vernietigd wegens een te hoog gehalte aan kwik, cpb’s en andere verontreinigingen.
Op de camping ontdekte ik wederom een euvel aan mijn frame.

Reparatiedag Sandefjord
De dag besteedt aan het zoeken naar en laten repareren van het frame. Later bibliotheek, galerie, maar van uitgebreid winkelen enz. kwam niet veel omdat alles om 16uur dicht ging ivm het feest van de zonnewende.

Dag 50 Sandefjord - Stavern; 41 km 388m hoogte
Een dag met verschillende hoosbuien; gelukkig werd het later op de middag droog en kwam er af en toe een zonnetje, maar steeg vooral de temperatuur. In Larvik de bibliotheek opgezocht en later in Stavern weer. Hier de verhalen afgemaakt. Een paar galerieën bezocht en in de oude vesting wat rondgefietst en gekeken.

Dag 51 Stavern - Aby (Langesund) 73 km 967m hoogte
In de morgen bij prachtig weer eerst langs verschillende vissersplaatsjes. Onderweg had ik al heel veel ”wielrenners” gezien, het bleek dat in de omgeving de hele week al de Noorse kampioenschappen gehouden werden met op de volgende en afsluitende dag de profs. Vooral daarna begon het betere klimwerk waarbij o.a. de kurkentrekker genomen moest worden. Een helling van ruim 1 km met een stijging van 7-8%, later ging je nog wat hoger maar in stapjes. Aan het eind van de dag nog een paar km onverhard met hellingen waarbij je van de fiets moest. Zelfs al hadden ze de afdaling geasfalteerd durfde ik het met de trailer niet aan om het fietsend te doen. Nu weet ik wel niet precies wat er op de waarschuwingsborden stond maar het was wel een duidelijke waarschuwing. Ondanks dat het zwaar was een mooie route en dat bleef de komende dagen zo.

Dag 52 Aby (Langesund) - Gjernes (Øsang/Risør) 53 km 790m hoogte
Zoals de hoogtemeters al laten zien veel wasbord en zaagtand maar een fraaie rit. Omdat het zondag was ging de pont in Kragero maar heel beperkt. Dit betekende dat er een paar uur in het stadje moest worden doorgebracht, wat met een goede temperatuur en zon wel lukte. Ook hier heeft Munch een tijdje gewoond en geschilderd. Bij de ferry kwam ik het stel uit Wales (van gister) weer tegen, zij rijden op ”lig3wielers”. Na de ferry in gezelschap van nog een Duits stel op naar de camping. Deze lag in de middle of nowhere en er was niemand. Douchen 20 kronen in een bakje doen en verder een prachtig grasveld aan een meertje. Het mooie weer had echter een nadeel: de midgets. Gewone muggen had ik af en toe al gehad maar de midgets waren er op deze tocht voor het eerst, geen vreugdevol weerzien.

Dag 53 Gjernes - Arendal 81 km 901m hoogte
Het weekend was voorbij dus ging het pontje tussen Øsang en Risør weer. Er waren wat motorproblemen maar misschien was de motor wel net zo oud als de pont zelf; voor het grootste deel met hout gebouwd. Ondertussen was het gaan regenen. Aan de overkant eerst koffie gedronken waarna pas na 12uur echt op de fiets werd gestapt. Slingerend tussen zee en meren langs en over ” bergruggen” meestal door bossen, een fraaie route. Een ”pitstop” in Tvedestrand; het boekenplaatsje aan de oostkant van Noorwegen. 2000 inwoners en volgens mij minstens 20 boekwinkels, antiquariaten en tweedehands handel. De rit ging verder naar en door Arendal; waar mijn lief in de jaren '70 een vakantie heeft doorgebracht, ik heb er haar groeten achtergelaten.

Dag 54 Arendal - Kristansand 74 km 658m hoogte
In dit traject zit de beruchte ”Vestlandske Hugelvej” de oude postweg tussen Oslo en Kristiansand. Onverhard, fraai maar ook met stijgingen en dalingen boven de 20%. Er zijn geen alternatieven omdat de betere weg omgebouwd is tot de E18 en tunnels bevat, of er moet wel heeeeel ver omgereden worden. In het daarop volgende plaatsje (Lillesand) was een soort braderie aan de gang met o.a. muziek dus een gezellige boel en goed voor een lange pauze.
Later op de route moet er ook nog een 1000jarige eik gestaan hebben, maar die heb ik gemist. Een km of 10 voor het centrum van Kristiansand was de camping.

Rustdagen in Kristiansand
Met de bus naar het centrum. Mijn frame komt hier aan. De eerste dag bibliotheek, museum en heel veel regen. De tweede dag, 30juni, droog en dan ziet alles er toch wel vriendelijker uit. Het computerwerk met foto’s en verhaal gemaakt en mijn vervangende frame opgehaald.
Tot de volgende keer als ik in Bergen ben, tot over een dag of 10, tot weer 600km verder, Aris