Impressies van Engeland gezien vanaf de fiets

Inderdaad een heel stuk zuidelijker dan het vorige verhaal en ik schrijf het zelfs vanuit Nederland. Het Schotse deel heb ik laten eindigen in de buurt van de Hadrian Wall, de verdedigingswerken die de Romeinen van oost naar west hadden aangelegd tegen invallen van de “noordelijke stammen”.

Nog bedankt voor alle reacties en goede wensen rond mijn verjaardag en op het afronden van de fietstocht.
Zoals ik al eerder schreef zou het wel iets meer worden dan de oorspronkelijke 6500km Op de laatste foto kun je teller zien en daar staat 7523km. Het sponsorbedrag is daar helaas wat bij achter gebleven. Met de verjaardagscadeautjes en de toegezegde bedragen zal het nu rond de 5000 euro zijn, dus als je nog een bijdrage wilt storten dan graag.
ASNbank 707696925 tnv Aris Engel Grave. Voor informatie over het doel zie www.benaresfonds.nl en ga dan via projecten naar pleisteren.
Als je iets in nature als tegenprestatie wilt kom dan het eerste weekend in september naar kasteel Tongelaar in Mill. Ik heb dan een expositie van mijn etsen en wat er dan verkocht wordt gaat ook naar dit doel. Naast de etsen zijn er ook kleinere "druksels" te koop.

Nu mijn impressies van het laatste deel van de tocht.
Tot aan Dover zijn er veel verschillende landschappen maar ook industriegebieden en grote stedelijke bebouwingen.
Landschappen die vlak zijn en heel Nederlands aanvoelen zoals stukken in Lincolnshire en de Broads bij Norwich; ze zijn ook gedeeltelijk door ons “aangelegd”. Met dijken, kanalen, rivieren, trekvaarten, polders en natuurlijk landbouw. Op de Engelse kanalen en riviertjes wordt net zoals bij ons volop aan watersport gedaan en zie je heel veel “drijvende frieten”. Dit zijn de oude (?) vracht, passagier- en trekschepen die door hun vorm (smal en laag ) wel op een patatje lijken. Aan de haventjes aan de kust en de riviermondingen, met zijn getijde werking, liggen er heel andere schepen. Naast de zeilschepen en jachten vind je daar ook de grotere maar vooral de kleinere vissersschepen.

Het landschap kan ook golvend zijn maar de oostkant blijft toch wel heel veel graanvelden bevatten. Hoe zuidelijker hoe meer er al geoogst was, net zoals de koolzaadvelden. Verder zag ik ook nog vlas, bieten (vermoedelijk suiker), aardappelen en in de polders ook veel tuinbouw als kool - rood, groen en wit en bloemetjes en ui.
Op een gegeven moment realiseerde ik me, bij het zien van nestkasten, dat ik al een paar dagen geen roofvogel meer had gezien of gehoord. Blijkbaar is alle grond zo in gebruik genomen dat er geen plekje meer voor hen en of hun prooi overblijft en dat natuurlijk in combinatie met de bestrijdingsmiddelen. Gewasbescherming noemt men dat tegenwoordig. Enkele Zwitsers die ik inhaalde noemde dit een zeer saai landschap; voornamelijk vlak en alleen maar graan en dergelijk.

Maar noordelijker in Yorkshire was er nog het nodige klimwerk met percentages die er niet om liegen. Vaak staat het bordje er niet eens, of is de weg te onbeduidend, maar ik heb diverse malen ruim boven de 10-15% gezeten met als klapper een paar keer 25% en ik vermoed zelfs 30%. Deze laatsten waren gelukkig omlaag! Het is toch wel heel erg steil hoor en raar want als je al stevig aan het dalen bent is er geen weg vóór je totdat je vlak bij de knik bent. Je moet dan toch wel vertrouwen op je remmen en als het droog is wil dat gemakkelijker dan tijdens een regenbui. Daarnaast zijn het vaak smalle wegen met natuurlijk heggen en soms ook nog bochten die het onoverzichtelijk maken.
Nog even een aanvulling op vorige stukjes van mijn website verhaal over de hoogtemeters en de 400 meters die je per uur klimt. Een andere manier om de zwaarte van ene helling te vinden en uit te drukken is het aantal kilometers en de gestegen meters. Want alleen hoogte zegt niets; vaak 20, 30 of meer meters omhoog en weer omlaag, zoals bij een wasbord, is weinig stijging maar geeft wel veel hoogtemeters. Bij een rit van 80 km en 400 hoogtemeters is dat 5 klim-meters per kilometer. De algemene vuistregel is dat het tot 5 klim-meters per km het een gemakkelijke etappe is. Tussen 5 en 10 klim-meters is een gemiddelde inspanning en boven de 10 een zwaardere tot zware etappe is. Echte bergetappes komen wel op 20 klim-meters per km.

Dan waren er natuurlijk ook de diverse industrie en (ex) mijngebieden. De route kwam ook aan de “achterkant” van een stad; al of niet via stukjes oude spoorlijn, door “groene” buffers tussen wijken, over en langs “verlaten” terreinen en langs nog werkende industrie. Ik moet zeggen dat dit toch vaak wel heel troosteloze wijken zijn met zijn vervuiling, zijn oude huizen met waarschijnlijk de bekende problemen als bv werkeloosheid. Het komt bij mij heel deprimerend over en helemaal op een regenachtige of grauwe dag. en dan ben ik er maar éven. Je zou haast denken dat er na de industriële revolutie en de vernieuwingen die er op volgden, sinds de jaren 50 er niets is veranderd, verbeterd. Bij de foto’s is er dan ook ééntje die voor mij een ode is aan de mensen die er werkten, woonden en nog werken en wonen. Op vele plaatsen heb ik het “wiel” ter herinnering aan de mijnbouw gezien.

Ook in Engeland moest ik diverse malen aan de andere kant van het water zijn. Meestal was dit met bruggen, waaronder de grote brug over de Humber bij Hull, maar ook nog een paar ‘ferry’s”. Bij Felixstowe waren dat er zelfs 3. De eerste ferry moest je met een bordje al wuivend aan de overkant oproepen en was een grote roeiboot met buitenboord motor. De 2e ging naar Harwich en was wat groter en had vaste tijden maar het ging wel gewoon via een plank op het strand. Deze 2 varen alleen in de zomer; nr 3 gaat alleen in de zomer en in het weekend en op roeikracht; aangezien ik daar vrijdag was heb ik omdat ik het wist de “omleidingsroute” via de weg gevolgd. De laatste oversteek was de grote ferry vanuit Dover.

De doortocht door Londen is een verhaal op zich. Via de Lee Valley met rivier en zijn kanalen en niet te vergeten de bijbehorende paden kom je vrij geriefelijk en redelijk rustig over een flinke afstand tot aan de Theems aan de oostkant van Londen. Wel zie je de achterkant van de industrieterreinen die soms gebruikt worden en deels verlaten zijn. In het laatste stuk is men volop aan het bouwen voor de Olympische spelen komende zomer. Diverse stadions in aanbouw gezien, evenals het Olympisch dorp. Het fietsstadion - de velodroom - lag te ver uit de route maar ik kwam wel langs het voetbalstadion en de turnhal. Door al het opwaarderen was op een enkele plek de route afgesloten en ook daardoor moest ik gebruik maken van de trappen, in plaats van de lift bij de voetgangerstunnel onder de Theems naar Greenwich met resp. 89 en 100 traptreden. Gelukkig werd mijn karretje vervoerd met de auto! De stad uit was wat lastiger en duurde dan ook veel langer met veel meer zoeken naar de route en met die onmogelijke fietsbarrières.
De laatste anderhalve dag waren dan ook gedeeltelijk een verademing en genieten in de rust en de heuvels van Kent. Hier zag ik toch nog fruitteelt - enkele dagen tevoren was ik tot de conclusie gekomen dat ik nog geen boomgaarden had gezien. Verder zag ik de oude “torens” van de hop-drogerijen in dit gebied; hop zelf heb ik niet gezien. Na een vlak stuk langs strand en golfbanen waren er de laatste afsluitende klimmen op en bij de “white cliffs of Dover”.

Ik heb het al even over dieren gehad maar naast de (roof)vogels zag ik ook andere prooi-jagers. Een hermelijn op de weg die de berm in stond te turen totdat ik op een meter of 2 was en ze mij opmerkte. Daarnaast ook nog andere marterachtigen waaronder een wezel die met iets in zijn bek voor me de weg overstak. Dan was er een overstekende slang naast platgereden exemplaren en natuurlijk diverse muizen en eekhoorns. Verkeersslachtoffers waren er natuurlijk ook volop – zoals ik al eerder schreef – en in het laatste stuk waren dat vooral konijnen, maar ook egel, muis en een rat.

In Schotland en Engeland zie je op zeer veel plaatsen oorlogsmonumenten. Bijna altijd gaat het dan om de Great War (WO1) met soms een toevoeging over WO2 en zeer zelden over oorlogsslachtoffers van latere datum. De slachtpartij van de eerste wereldoorlog heeft een grote impact gehad op de (dorps)gemeenschappen omdat er wel in elke familie slachtoffers en of gewonden waren. Van de tweede wereldoorlog heb ik voornamelijk de opgeheven vliegvelden gezien zowel in Schotland als in Engeland. Een deel heeft een andere functie gekregen zoals testbaan voor zware voertuigen, afvalverwerking of andere vormen van industrie. Een ander deel is gewoon verdwenen en er zijn er ook die voortbestaan als kleine regionale vliegveldjes of voort bestonden als luchtmachtbasis. Restanten zie je in de vorm van betonnen landingsbanen en vervallen barakken. Natuurlijk zijn er ook plaatsen waar de historie in een of andere vorm levend wordt gehouden gezien de verwijzingen naar bv de Normandy Barracks en de Battle of Britain. Bunkers zoals ik die overal langs de hele Noordzee kust zag, van Frankrijk en België tot in Noorwegen, waren er aan de andere kant van het water nauwelijks. Een paar in de buurt van Felixtowe en Harwich en zuidelijker bij Dover. Je zag langs de hele kust veel meer kastelen en fortificaties uit eerdere tijden.

Door de support van Maaike en tegen het einde ook onze dochter Chien verliepen de laatste weken voorspoedig. Het gevolg was dat ik veel eerder dan verwacht in Dover aankwam. Nu had ik het niet echt uitgerekend maar het scheelde minstens een week. Dus alle hulde aan hen voor de “catering”, of zoals de Engelsen het noemden: de back-up. Al hoorde ik ook dat het mijn "groupies" waren. Vooral het zoeken naar campings die ook tenten toelaten maar ook de goede kaarten kostte hen veel tijd. Het probleem in Engeland is dat er wel campings zijn maar men wil geen tenten; alleen maar vaste (sta) en mobiele caravans en campers. Wat de kaarten betreft had ik het grootste deel vooraf al aangeschaft maar ging ik er vanuit dat ik de goede kaarten voor het laatste stuk in Engeland gemakkelijk zou kunnen kopen; dit was dus niet het geval.

Dag 86 Ashington – Durham; 90km 734 hoog
Het eerste deel tot aan de tourist office bij de ferry in New Castle zijn Ron en ik nog samen opgefietst. Het verschil tussen wel en geen bagage is te groot zodat we na de oversteek van de Tyne afzonderlijk verder gingen. De route gaat via de ferry zoals je op een van de foto’s kunt zien. Langs de kust naar Sunderland met zijn glas museum dat de wel erg toepasselijke naam “Throwing Stones” heeft. Het kostte enige moeite om uit het stedelijk gebied te komen maar daarna was er weer de rust van het landelijke gebied.

Dag 87 Durham - Runswick Bay; 101km 931 hoog
Van de rust via de het stedelijke gebied van en rond Middlesbrough weer naar de rust van Yorkshire. Dit is het gebied met de stevige klimmen. Ik heb hier route nr 1 gevolgd - die meer langs de kust gaat, ook al is er nog een ontbrekend stukje van ongeveer 25 km. Het alternatief is via een andere en langere route met heel zeer steile hellinkjes door het “binnenland “ en de over Moors. In de Moors heb ik in de het verleden al vaker gefietst. Onderweg o.a. een Tata hoogoven en staalwalserij en een galerie in Staithes. (Mijn vader werkte bij de Hoogovens die via Chorus nu eigendom van Tata zijn).
‘s Avonds een wandelingetje naar het water in de baai met weer een van die steile hellingen; deze had voor de wandelaar naast de weg een trap.

Dag 88 Runswick Bay - Hunmanby; 71km en 721 hoog
In Whitby wat rondgelopen en herinneringen aan het folkfestival in 1974 en 75 opgehaald. De wereld is klein want hier zagen we “speelgoedbootjes” die in Varanasi worden gemaakt. Vanaf hier kan route nr 1 weer gevolgd worden en het eerste stuk is een oude spoorbaan naar Scarborough. Veel klimmen en later dalen al is dat dan geleidelijk maar er zijn ook stukken met (zeer) slecht wegdek. Het weer wordt minder en ik fietste soms in de wolken en of miezer en echte regen. Aan het eind van de dag gingen de sluizen helemaal open en moest ik op een lager punt met mijn voeten zelfs door het water.

Dag 89 Hunmanby –- Barton upon Humber (Humber Bridge); 126km 761 hoog
Het eerste deel via binnenweggetjes en oude spoorbanen en een park met bankjes ( zie een van de foto’s). Later door het stedelijke gebied rond Hull met deels ook een oude spoorbaan. Bijna onder de brug over de Humber maar dan aan de zuidzijde konden we bij iemand in de tuin kamperen. De camping was namelijk gestopt met trekkers ( zowel tent als caravan) en Jane vond dat maar niks voor fietsers en wandelaars.

Dag 90 Barton upon Humber - Fiskerton (Lincoln); 97 km 824 hoog
Landelijk met stukken op een “hoogvlakte” en dus veel landbouw. Aan het eind langs een kanaal / rivier wat heel Hollands aandeed

Dag 91 Fiskerton - Wisbech; 111km en 193 hoog
Zoals je aan de hoogtemeters al kunt zien een vlakke rit. Langs kanalen, riviertjes en deels door wat vroeger de moerassen waren. Het eerste deel is de “water rail way” waarbij het wel lijkt of op het rail gedeelte de machinist op de asfaltmachine stomdronken was tijdens zijn werk; het slingert namelijk nogal.

Dag 92 Wisbech - Fakenham; 119km 740 hoogte
Het eerste deel tot aan Kings Lynn is vergelijkbaar met de vorige dag maar daarna komen er weer heuvels, bossen, duinen en later ook weer landbouw. Hier ontmoet ik ook een Canadees die dezelfde geboortedatum als ik blijkt te hebben.

Dag 93 Fakenham - Norwich; 59km en 305 hoog
Een korte dag om rustig in Norwich te kunnen rondkijken. Via binnenweggetjes langs riviertjes, over heuveltjes en aan het eind een flink stuk over een oude spoorbaan en tot slot nog weer langs water. Langs de spoorbaan heeft men naast houten banken met teksten ook “banken” geplaatst gemaakt van oude spoorrails, dus creatief met rails. (zie een van de foto’s)

Dag 94 Norwich - Butley; 120km en 691 hoog
Langs de rand van het riviertje de Yare met zijn dijken en oude Hollandse windmolens en de klimmetjes over de hogere ruggen (denk aan Mookerhei) naar het zuidoosten en de kust. Naast klei en veen later ook veel zandgrond.

Dag 95 Butley - Colchester; 91km en 465 hoog
Het blijft langs de kuststrook met korte klimmetjes en later de twee oversteken bij Felixstowe.
Na het tweede pontje ben ik in Harwich en zit de officiële route erop. Ik vervolg echter route nr 1 naar Dover. Op weg naar Colchester kom ik echter op een andere fietsroute terecht wat ik na een uur wel ontdek maar ook extra kilometers en zoeken oplevert. Een vergelijkbaar probleem doet zich voor met het vinden van de camping. Met telefoon en de auto tomtom en Chien kom ik toch op de juiste plaats. Vanaf deze dag is Chien er ook bij – iemand noemde het mijn groupies.

Dag 96 Colchester - Waltham Abbey; 117km 743 hoog
Van dit stuk heb ik geen goede kaart meer ter beschikking maar de route is goed 'gepijld' zodat het op een klein stukje na goed verloopt. Eerst nog naar het zuiden om daarna westelijk te gaan om bij de Lee Valley uit te komen. Een glooiend gebied en nu zie ik ook regelmatig ruiters en maneges; tot nu toe was dat maar sporadisch geweest. Het laatste deel gaat al of niet over jaagpaden langs het water, met een enkel uitstapje vanuit de vallei.

Dag 97 Waltham Abbey - Londen/Rochester; 106km 633 hoog
In mijn inleidende verhaal heb ik eigenlijk al over deze rit geschreven zodat ik het hierbij laat

Dag 98 Rochester - Elmstone; 103km en 770 hoog
Deels nog door stedelijke bebouwingen maar voor het grootste deel landelijke weggetjes door o.a. het fruitgebied. In het eerste uur kom ik naast Rochester ook door Chatham met in beide plaatsen kastelen en andere vestingwerken. Als ik me het goed herinner was er ook iets met Michiel de Ruyter en Chatham in een lang verleden. Tegen het eind van de rit kom ik door Canterbury (van de Tales) met oude binnenstad en kathedraal. De laatste heb ik alleen van een afstandje gezien want om er zelfs maar omheen te lopen moest je 9 pond betalen en dat vond ik wel wat overdreven.

Dag 99 Elmstone - Dover/Folkstone; 54km en 525 hoog
Een rustige afsluiting van mijn rit. De eerste anderhalf uur was het voornamelijk vlak en al of niet achter de duinen langs golfbanen. Op het laatste stuk klimmen en dalen over de cliffs om in Dover te komen en het rondje te eindigen. Aan de kust en op het plein zijn er wat foto’s gemaakt o.a. bij de start en finish plaats voor een lange afstandswandeling. Maar het is ook het eind of begin van route nr 1 die naar het noorden gaat. Via route nr 2 vervolg ik later mijn weg naar Folkstone waar een camping is. In de zon met uitzicht over zee en zicht op de rotsen van Frankrijk aan de overkant nog wat nagenieten en later toen het regende een heerlijke maaltijd in de stad.

Dit was het laatste reisverslag, een nabeschouwing schrijf ik later.
Aris