Zweden: Golfen of vissen of is het fietsen en boot

Voor mijn gevoel is Zweden al weer een heel eind weg - ook al is het nog maar een paar dagen geleden dat ik de grens overstak. Dus mijn harde schijf even laten werken.

Eerst echter een reactie op alle berichten die ik lees en krijg, dank voor de complimenten en vooral dank voor de sponsorbijdragen, die nog steeds binnen blijven druppelen. Maar ”start spreading the news, I'm leaving today” of te wel ik fiets nog steeds door dus vertel het verder en geef je bijdrage (op ASNbank 707696925 tnv A. Engel) voor het Benares fonds - www.benaresfonds.nl. De kilometers (3450) hebben namelijk op dit moment het sponsorbedrag ingehaald.

De titel: een paar keer las ik dat het de keus bij ’n vakantie in dit gebied golfen of vissen is. Natuurlijk kun je dat doen, mogelijkheden genoeg. Je kunt ook zeggen ’n combinatie fietsen en boot en bij mij blijft het bij de laatste. De boot houdt in dit geval de pontjes, de ferry en de boot van mijn zwager in. Maar als je een watersportliefhebber bent kun je hier je hart ophalen, want er is water genoeg en dito haventjes.
De fietser kan hier ook zijn hart ophalen, prachtige gebieden met klimmetjes. Soms kort, soms langer, soms vals plat en soms steil. Je ogen kunnen je in dit geval aardig bedriegen maar je benen merken het wel en als je dan op de gps de hoogtegegevens bekijkt klopt het beengevoel meestal wel. Bij de dagverslagen zal ik de hoogtemeters ook vermelden, om voor de liefhebber een idee te krijgen. Denk hierbij ook aan het feit dat er een karretje achter de fiets hangt dat aardig trekt als het omhoog gaat. De wegen van de route gaan over oude spoorbanen in het eerste stuk, fietspaden langs snelwegen (Gøteborg in en uit, inter- en lokale wegen. Soms zelfs zeer lokaal zodat het bospaden betreft. In tegenstelling met Denemarken zijn deze heel goed te berijden - alsof ze geasfalteerd zijn - en hierbij ben ik diverse malen boven de 100 meter geweest. Meestal gaan de klimmetjes tot 40, 50 meter maar zijn dan wat steiler.
Ten noorden van Gøteborg kom je in het zogenaamde scherengebied. Uitlopers van de fjorden met veel water en eilandjes, wat dan ook de nodige bruggen en pontjes voor de fietsers betekent en voor de zeiler talloze haventjes. Op een van die eilanden ben ik op zoek gegaan naar de werf en of bouwer van mijn zus en zwager zijn boot, ergens uit de vorige eeuw. De dame van het toeristenbureau was zeer hulpvaardig en heeft er flink zoekwerk en vele telefoontjes tegenaan gegooid. Ze heeft enkele zaken gevonden. Vanwege het overlijden van de bouwende broers is het bedrijf opgeheven. Hun pleegzoon leeft nog - met nog steeds hetzelfde telefoonnummer - maar hij was niet te bereiken. De bouwplaats was aan het eind - en dus bovenop - van de ”Bergvågen” (Bergweg dus) en de werkplaats stond er nog steeds.

De route was het eerste deel behoorlijk aangegeven maar na Gøtebrorg maar minimaal. Als je geluk had was er een bordje en helemaal als er ook nog iets op dat routebordje stond. Dus ook naar de andere kant kijken en de kaart goed in de gaten houden. Nu zijn er niet zo verschrikkelijk veel wegen maar iets meer aanwijzingen zou het geheel wel aangenamer maken.
Opmerkelijk in Zweden is het 'kleurgebruik' langs de wegen: bijna in heel Europa, zeker ook in Nederland wordt langs de wegen rood en wit gebruikt om te waarschuwen. In Zeden is het anders: blauw en geel natuurlijk!.

Kort iets over de bermen en kleuren: vooral wit van de fluitenkruid, alle kleuren van de lupine, gele rolklaver en de gespleten koekoeksbloem, cyclaam kleurig is dat geloof ik.
Verder een havik vlak voor me op de weg bij een kadaver, nog een andere grotere roofvogel in de lucht en ineens in mijn noordelijke stuk van Zweden weer volop eksters.

Energievoorziening. Wij hebben altijd het idee dat Zweden schone energie heeft, maar het blijkt dat 20% door kerncentrales geleverd wordt. Eigenaar zijn Vattenfalls (70%) en Eon (30%); de eerste ook bekend van het verzwijgen van de ongelukken in Brunsbuttel in Duitsland. En zitten ze ook niet in het consortium dat een tweede Borsele wil bouwen? Wel zag ik wat duurzame energie betreft enige windturbines - al schijnen die met name meer in het binnenland en aan de andere kust te staan. Op de daken geregeld zonneboilers en daarvoor ook reclame, zonne elektra zag ik niet. Dit is in ieder geval meer dan in Denemarken waar behalve windturbines niets duurzaams gedaan werd. Dit was opvallend in vergelijking met ’t stuk door Duitsland ervoor waar er veel aandacht voor duurzame energie is.

Het bronzen tijdperk is hier volop aanwezig. Bijvoorbeeld het menhir veld van Li bij Kungsbråcka maar meer noordelijker door de enorme hoeveelheid rotstekeningen vooral rond Tanumsheden. Natuurlijk zijn beide veel ruimer verspreid - ook in Noorwegen - maar dit zijn de bekendsten. Beide uitingen van religieus besef? kunstzinnigheid? blijven me altijd verbazen en verwonderen waartoe de mens in staat is met welke hulpmiddelen dan ook.

Tot slot een citaat uit: De hemel tegemoet van John Fuller.
Door zich op één ding te concentreren bevestigde ze niet alleen het bestaan daarvan, maar bespaarde ze zich ook het ongerief het bestaan van nog meer dingen te moeten bevestigen.

Oorspronkelijk dacht ik hierbij aan het feit dat ik al weken geen nieuws hoor, krant lees, tv zie en alles gaat gewoon door of niet door, maar dat maakt niets uit. Daarnaast kom ik joggers tegen die met oortjes in rondrennen of weer anderen die met oortjes in in zich zelf lopen te praten - blijkbaar gsm. Bovendien merk ik op de campings van de laatste dagen dat ik het soms hinderlijk vind dat de radio aanstaat in toiletgebouwen.
Waar blijft de stilte, het geluid van de wind ,van de vogels?

Vrijdag 10 juni Grenaa - Varberg
De ferrydag. De jeugdherberg was in de oude gevangenis in de oude vesting. De eenpersoonskamers waren de oorspronkelijke cellen. Tot in de jaren '50 is het gevangenis geweest; later is het iets aangepast maar het geheel blijft sober. Een aparte ervaring om daar te slapen, helemaal als je je verbeelding laat werken en de deuren, het verwarmingssysteem ziet enz.

Dag 39 Varberg - Fjaras / Kungsbacka, 60km, 339m hoogte
Helaas was in Varberg de grafiekwerkplaats dicht (zaterdag) maar toch een leuk gesprek met de keramist op de andere verdieping. De route grotendeels over oude spoorbaan met later een uitstap naar een rug ontstaan in de ijstijd waar naast het menhir veld ook in andere tijden begraven werd. Op de rug kun je aan de ene kant de zee zien en aan de andere kant een groot meer.

Dag 40 Kungsbacka - Gøteborg, 51km, 241m hoogte
Weer terug naar de kust en de oude spoorlijn. Vooral het laatste stuk was druk: zondag mooi weer, een perfecte dag voor een uitstapje. Veel water en boten, een wandelmars van 25 en 40 km. Men kent hier de 4daagse van Nijmegen. Via fietspaden en bordjes naar het centrum en de camping. Net nog even tijd om een paar ”München” te zien in het museum en verder zoeken naar internet. Dit werd uiteindelijk maandagmorgen in de bieb. Op de camping veel fietsers met tent - die bij elkaar stonden. Veel fietsverhalen. Sommigen deden ook de Noordzeeroute zowel links als rechtsom, andere Nederlanders een sponsortocht vanuit Finland naar Nijmegen. Plus fietsers met alvast voorbereidingen voor het weekend daarop voor de grote toertocht om het meer noordoost van Gøteborg. Start om 4 uur en voor 12 uur ’s nachts binnen zijn. Afstand is ergens tussen de 300 en 350km en er doen er duizenden aan mee. Dus voor de liefhebber en als voorbereiding op Trøndheim Oslo van 540 km. Tijdsrecord individueel van deze laatste staat op 14 uur.

Dag 41 Gøteborg - Stenungsund, 64km, 419m hoogte
Zoals hierboven al gezegd eerst een tijd in de bieb voor het Denemarken verhaal en daarna met wat zoeken de stad uit. Zeg maar pakweg 10 km koopgoot met alle soorten supers als wonen (o.a. Ikea), voeding, bouwen, outlet, auto's enz. Dit stuk was zo goed als naast de E 6, dus was het een verademing dat daarna vanaf Kungalev de kleinere wegen werden opgezocht. Hier waren dan ook de eerste houten huizen en kerken die ik zag. Een doorsteek naar de kust en vlak voor de bruggen naar de camping

dag 42 Stenungsund - Stocken/ Elløs 51km, 571m hoogte
De dag start met een aantal hoge bruggen die de verbinding met de eilanden Tjørn en Orust leggen. Ondanks dat er veel bezienswaardigheden zijn houd ik de route naar Orust aan. Via grotere, kleine en een stukje ”boerenweg” gaat het slingerend door het landschap, omhoog en omlaag en bijna altijd wel water in het zicht. Ja je fietst niet altijd de kortste weg; maar wel vaak door fraai landschap. Niet zoveel kilometers, wel hoogtemeters en een flinke wind (4-5?) die juist op de open stukken aan de voorkant zat.

Dag 43 Stocken – Lysekil 60 km, 687m hoogte
Op deze dag maakte ik het uitstapje naar Henan op zoek naar informatie over mijn zus en zwagers boot. Na een km of 10 heb ik de trailer ergens geparkeerd omdat ik 2 x dezelfde weg zou hebben. Ik moet zeggen fietsen en met name klimmen zonder extra gewicht scheelt toch wel een slok op een borrel of in fietstermen heel wat tandjes. Bijna het verschil tussen midden en kleine blad. Hierna was het eiland op via een pont, een dam/brug naar het volgende eiland en daarna weer een pont. Met een flinke bocht op naar de volgende pont in Fischeback met Lysekil aan de overkant. Bij deze laatste, die alleen geschikt is voor voetgangers en fiets moest je wel betalen, de andere - de gele - zijn gratis en valt onder verkeer. Op een andere plaats kun je met een brug - en omweg natuurlijk naar Lysekil.

Reparatie dag Lysekil 16 km
De avond ervoor ontdekte ik dat het frame van de trailer niet helemaal was zoals het zou moeten zijn. Dus op pad voor reparatie. Via via kwam ik terecht op een flinke scheepswerf waar het probleem in een half uurtje was opgelost. De rest van de dag besteed aan rondkijken, rondlopen in en buiten het stadje ( speciaal graniet natuurgebied) en een uurtje bibliotheek, en natuurlijk de nodige voedsel en vocht inname. Kortom in het tweede deel een relaxte en zonnige rustdag.

Dag 44 Lysekil - Rørvik ( Hamburgsund) 62 km 710m hoogte
Zo mooi als het gister was zo waardeloos was het weer vandaag. Veel regen en wind al werd het aan het eind van de middag gelukkig wel droog. Slingeren tussen ”bergruggen”, over rotsen, deels onverharde wegen. Deze waren wel goed maar het was wel zuigen door het vocht en daardoor zwaar. Met een klein ommetje ging ik naar mijn eerste ”hallstringerer” oftewel rotstekeningen. Een verrassing al had ik ze wel eens op een plaatje gezien. Zoals ik hierboven al schreef zijn ze wijd verbreid in dit gebied. De meest bekende worden om de zoveel jaar opnieuw geverfd zodat ze voor de kijkers/ toeristen beter te zien zijn. Op in ieder geval één foto is de niet ingekleurde staat te zien.

Dag 45 Hamburgsund - Viltlycke ( Tanumheden) 41 km en 476m hoogte
Deze dag vooral besteed aan het bekijken van rotstekeningen op diverse plaatsen op en of langs de route. Gevolg niet veel afstands-, maar wel hoogtemeters. Je moest namelijk geregeld het centrale dal uit om over een ruggetje te gaan om bij de tekeningen te komen. Gezien het tijdstip en de afstand naar de volgende camping heb ik diegene genomen die bij het museum was.

Dag 46 Tanumheden - Høysand 93 km 733m hoogte
De route ging net als gister trouwens voornamelijk door het binnenland met een enkele keer nog even wat kust/water. Onderweg naast een stukje onverhard ook een stukje waar niet veel weg meer was. Hiervoor was er een mooie splinternieuwe asfaltbaan maar toen kwam ik bij het punt waar men aan het werk was om de weg te verbreden. Ondanks de zondag draaide de vergruizer en reden de bulldozers rond. Over bulten en door kuilen kon ik mijn weg vervolgen. Je ziet wel een bordje en begrijpt dat er werkzaamheden zijn maar meestal kun je er met de fiets toch wel langs. Zoals nu, zij het met enige moeite. Al heb ik een keer eerder gehad dat het dus niet ging en er flink moest worden omgereden, maar dat kun je een van de eerdere verslagen lezen. Het fietsen ging goed en de één na laatste camping was me te snel dus door en op naar Noorwegen. Vlak bij de grens begon het te regenen, stevig maar van korte duur. Op de camping 10 km verder blijkt dat het gehoosd had.
Geen bank gezien, dus geen Noorse kronen, maar men accepteerde de Zweedse gelukkig ook. Op 19 juni kwam ik in Noorwegen aan. Over pakweg 1,5 week kan je (m)weer én nieuwe belevenissen lezen.

Tot een volgend verslag, veel groeten Aris