Denemarken met Waddenzee, Noordzee, Skagerak en Ka

Om te beginnen moet ik eerst de berichtgeving van mijn tocht in de Graafse Courant en - grote verrassing - in de Toorts (het NIVON-blad) vermelden. Hartelijk dank hiervoor en voor de aandacht aan het Benaresfonds, waarvoor ik met deze tocht sponsorgeld bij elkaar hoop te krijgen. Stand is nu 2880euro.
Daarnaast een dank aan alle reacties die ik via deze site of via via krijg. En inderdaad moet ik niet vergeten te genieten; door de wegen en of het weer schiet dat er soms wel bij in. Dan is de afstand het doel geworden in plaats van de weg, het moment, het nu!

Mijn vorige verhaal schreef ik op de eerste avond in Tonder en dit op de laatste morgen in Grenaa. Dat betekend dat ik in een kleine 2 weken de kust van Denemarken langs ben geweest. Kilometerstand is nu 2752. De laatste aanvullingen schrijf ik weer enkele dagen later in Gøtenborg, Zweden

Ja en dan is er natuurlijk de vraag wat heb je gezien; wie ontmoet en wat meegemaakt? Dat is te veel om eventjes op te schrijven dus zal ik me beperken tot enkele zaken.
Eerst een verdere aanvulling op de kleuren: het wit van de meidoorn bleef tot in Skagen (het uiterste noorden) altijd vergezeld met fluitenkruid en soms nog een enkele margriet. Daarnaast was er nog steeds het geel van koolzaad en wisselend paardenbloem, boterbloem, rolklaver, brem en nog wat composieten. Verder rood in het brede scala van zalm/roze tot paars met sering, lupine (die je hier veel als sierplant ziet) klaproos en als vervanging van de rododendron de rozenbottel. De laatste zie je met name in het noorden en oosten heel veel - voornamelijk als afscheidingen. En niet te vergeten het "engels gras", ik heb geen idee hoe het echt heet maar zo noemden we het vroeger thuis. Van Cap Gris Nez tot Skagen bleef ik het in bloei zien. O ja korenbloemen maar dat is dan blauw. Verder natuurlijk heide - die nog lang niet bloeit, helmgras en velden met het roodbruine zuring.
Vogels: naast de al gebruikelijke als zwaluw, leeuwerik, kwikstaart en natuurlijk mus en spreeuw waren er ook onbekende (behalve dan de bonte kraai). Meeuwen bleven toch erg beperkt; een meertje/plas bij Esbjerg met kapmeeuwen, een enkele meeuw in de duinen en bij havens soms wat zee- en mantelmeeuwen maar zoals ik al schreef opvallend weinig.
Fazanten heb ik de hele rit tot nu toe regelmatig gezien en of gehoord.
Roofvogels nauwelijks, een enkele buizerd, een havik en een onbekende (groter maar slanker dan de buizerd).

Dit waren de kleuren, planten, vogels maar al die tijd waren er ook wegen.
De route in Denemarken ging naar schatting voor een derde over onverharde wegen, wel rustig maar niet altijd even geriefelijk. Grotendeels over binnenwegen, soms langs of op grotere interlokale wegen met al of niet een fietspad en dan de onverharde. Er moet gezegd worden dat er soms ook prachtige en geasfalteerde paden waren maar verder liep het uiteen van schelpenpad tot bosweg. De kwaliteit liep ook enorm uiteen van mooi aangehard met een mengsel van leem/zand en fijn grit tot nauwelijks berijdbaar. Men had dan een vrachtwagen grind/kiezel gestort en het min of meer met de shovel wat verspreid en dat was het. Door het gebruik moest het dan maar aangereden worden, maar of een fietser daar veel aan kan bijdragen betwijfel ik. Vooral aan de westkust rond de vakantiehuisjes was het een ramp; omdat het seizoen nog beginnen moet was het bijna alleen maar los grind. Later in het jaar zal het wel gedeeltelijk aangereden worden door de auto's van de huisjesbezoekers. Voor boswegen gold min of meer hetzelfde maar daar was het vaak iets beter. En als de schelpen niet naar het pad komen dan breng je het pad maar naar de schelpen; de route ging ook over het strand (15km). Goed dichterbij de zee kun je niet komen maar erg geriefelijk was het niet ook al hadden auto's het wel wat vast gereden. Over dit stuk deed ik bijna anderhalf uur- door oa tegenwind, zuigen, en vele zandricheltjes. Alternatief was flink omrijden of tussen een strook vakantiehuisjes door van zeg maar 15 bij 1 km. En omdat ik al eerder kilometers lang vakantiehuisjes had gezien en me het wegdek kon herinneren koos ik toch maar voor het strand. Over dichtbij zee gesproken ook op de boulevards in Frankrijk; België en Nederland rijdt je dicht bij zee. Op de dammen in Zeeland en de Hondsbosse Zeewering bij Petten en diverse malen buitendijks langs wad/kwelder/water in Duitsland ben je natuurlijk ook dichtbij het nat. Evenals op stukken langs de Elbe naar en van Hamburg moet je niet teveel uitwijken anders heb je een nat pak. Maar het echte zee en strandgevoel kreeg ik natuurlijk wel tussen Blokhus en Løkken.

Campings zijn iets anders dan in Nederland. Eigenlijk is er overal een kookgelegenheid -al of niet met pannen en magnetron- en een ruimte waar je daarna kunt eten en later tv kijken. Ik begrijp dat dit in de Scandinavische landen min of meer standaard is. In Denemarken waren de campingprijzen niet veel hoger dan in Duitsland maar dat kwam omdat het nog laagseizoen is en je niet voor de tent(plaats) hoefde te betalen.

Goed wat zie je verder. Ik zal een paar dingen schrijven als aanvulling, verduidelijking bij de foto's.
- Kerktorens de hele rit lang dus. De kerken en torens in Denemarken zijn in het algemeen wit geschilderd en in het westen en noorden hadden ze meestal een ijzeren (zink of verzinkt) dak. In het oosten trapgevels en knalrode pannen.
- Putdeksels; ja die zie je ook heel veel en in allerlei soorten, maten en afbeeldingen. Dit had een zeer uitgebreide collectie kunnen opleveren maar eentje heb ik op de foto gezet.
- Molens; die zie je niet zoveel als je de windturbines buiten beschouwing laat. De eerste zijn door de Hollanders gebouwd en hebben later een Deens hoedje gekregen.
- Verkeersborden maar dat spreekt voor zich.
- Fietsen; 3 vermeldenswaardige: ‘n bakfiets.nl kwam ik tegen, 2 echte "Pedersen" in gebruik en voor Kell: " jouw fiets" met een stel - de vrouw liggend voorop - én met bepakking. Details ontgingen me eerlijk gezegd omdat ik net bezig was mijn eerste lekke band te plakken (van de trailer op 2302km).
Grafheuvels en wat wij in Nederland hunebedden noemen. Ook deze zijn hier in bepaalde gebieden (met name wat hoger liggend met water en landbouwgrond) volop aanwezig.
- Een kerkje in E......( naam ben ik kwijt) in de buurt van Holbak met fresco's uit +1500 die bij de restauratie in 1950-60 zijn herontdekt, met kruisvaart en allerlei Bijbelse taferelen.
- Mensen ja, natuurlijk mensen en ontmoetingen. Een groep Canadezen die nu met een stuk van de Noordzeeroute bezig waren (ze doen bijna ieder jaar een tocht ergens in Europa). De 2 jongens uit Eersel die er even tussenuit gingen en een stuk Denemarken wilden fietsen. Het stel uit Oosthuizen die via de Jutlandroute heen en via de Noordzeeroute terug gaan. Mensen op campings, galerieën, musea enz. Soms ben ik een kluizenaar en zie en spreek ik bijna niemand en soms zijn er korte momenten van een goed contact.

Over naar de dagen met korte beschrijving, als ik het over ‘n dag heb bedoel ik de fietsdagen. Tot nu toe één rustdag genomen in Hamburg.Wel waren er enkele "halve" dagen.

Dag 27 Tønder naar Rømø 54 km en 305 hoog.
In de jeugdherberg eerst nog wat met foto's gedaan. Na vertrek het museum aldaar bezocht gevolgd door een galerie in een dorpje in de buurt. Omdat de officiële route aan de grens begon en ik dus eigenlijk terug zou moeten heb ik een doorsteek gemaakt. Langs de westkust naar het noorden waarbij ik kennismaakte met de eerste onverharde wegen in Denemarken. In de Waddenzee zijn vele eilanden, de meeste kun je alleen per boot bereiken. In Duitsland is er een (Sylt) dat per spoor gaat - naast de paar kleintjes met werkspoor. Denemarken heeft 3 eilanden. Per boot, per tractorbus en het enige Waddeneiland wat per fiets (en auto natuurlijk) bereikt kan worden. Na al die kilometers langs het wad vanaf zeg maar Den Helder moet je natuurlijk wel zo'n eiland bezoeken. Rømø dus; te bereiken via een 10 km lange dam en hier had ik dus de wind pal tegen.

Dag 28 Rømø - Sjaelborg (Esbjerg) 83 km en 168 hoog
Veel over, langs en onder de kustwering - meestal dijk - met deels wind mee. Aan het einde van de dag zomerse temperaturen; wat ook te zien was bij strandbezoek westelijk van Esbjerg.

Dag 29 Sjaelborg - Harvig ( Hive Sande) 74 km en 294 hoog
Wederom veel wind maar nu in de west en noord westhoek. Het eerste deel was leuk met uitstapjes naar binnenland en door bos en of militair terrein. Naast onverhard ook een stuk oude spoorbaan. Het laatste stuk ging tussen de vakantiehuisjes door met schelpenpad - alleen voor fietsers - afgewisseld met grindweg voor de zomergasten. De combinatie slechte weg, tegenwind deed me besluiten om een stuk doorgaande asfaltweg te pakken. Vakantiehuisjes zijn wel leuk maar na zeg maar 7583 stuks heb je het wel gezien.

Dag 30 Harvig - Ferring 82 km en 254 hoog.
Verder langs het Ringkøbingfjord met vakantiehuisjes en onverhard. Aan het eind van het fjord een uitstapje naar het oosten over een fraai (zij het onverharde) dijkweggetje. Daarna was er het volgende fjord (Nissum) Hier reed je het grootste deel over de gewone weg met al of niet fietspad. Tot slot nog een km of 20 glooiend landschap met galerijen.

Dag 31 Ferring - Stenbjerg 63 km en 203 hoog.
De dag begonnen met een bezoek aan het museum van Sondergaard. Omdat het aan een klif ligt gebruikte men de wind om te paraglijden; normaal begint men dan hoog maar hier begon men op het strand en liet zich omhoog blazen door de harde wind en probeerde zo lang mogelijk langs de rand te blijven ”zweven”. Het glooiende landschap met soms zicht op de Noordzee bleef ook het afwisselend verhard en onverhard. In Thyboren de ferry genomen. Deze gaat elk uur en ik had er niet echt op gereden en dus rustig boodschappen gedaan enzo er vanuit gaande dat je bij de haven wel koffie kan drinken. Helaas niets, niente, nada, nej of hoe je het ook wilt noemen. Maar ja om weer terug te rijden naar het stadscentrum en daar wat te zoeken met het risico enz. Dus gewoon wachten. Na 10 km aan de overkant toen maar de koffie opgezocht. Verder door bos en duin en langs vakantiehuizen die wat minder prominent aanwezig waren. Verhard en onverhard; gelukkig waren deze in het algemeen wat beter zodat je rond de 15km/uur kon rijden.

Dag 32 Stenbjerg - Hjardemal Klit ( Hangstholm) 90 km en 424 hoog.
Veel slingeren tussen kust en binnenland door fraaie - met name - duingebieden. De onverharde paden waren zwaar en bovendien veel wind tegen. Hangstholm is het begin van het Skagerak dus hier was de Atlantic Wall duidelijk aanwezig. De restanten zijn op veel meer plaatsen aan de kust te zien; vooral aan de noord en oostkant van Denemarken. Omdat niet duidelijk was waar de camping precies lag werden het wel veel kilometers maar zat je dan ook in de complete rust. Geen eigenaar aanwezig, zelf je plekje uitzoeken en bellen als je wilde betalen.

Dag 33 Hjardemal Klit - Blokhus 73 km en 209 hoog.
Veel door het bos met het water/zee (Skagerak) soms zichtbaar en soms ver weg en matige tot slechte boswegen. Bulbjerg een oude kalkzandpiek bezocht (natuurlijk met bunker) en het zo goed als verdwenen Skarregit. Torup Strand, Slettestrand en tot slot Blokhus - wat naar ik begreep - het Zandvoort van Denemarken is. Ik moet zeggen dat ik er niet veel van mee gekregen heb, want het nachtleven staat nu niet direct in mijn belangstelling. Onderweg - ik dacht Slettestrand - koffie gedronken maar nergens een bakker met wat lekkers dus werd het totaal iets anders: gerookte makreel. Hier was men op de golven aan het surfen.

Dag 34 Blokhus - Hirsthals 64 km en 221 hoog
Hier liep dus de route over het strand. Daarna was er nog wel veel onverhard maar was de kwaliteit ook wel beter tot goed op een paar stukken na. Net als gister minstens een derde tot de helft onverhard schat ik. Wel door kleine plaatsjes waar zich veel kunstenaars hebben gevestigd. Opvallend veel glasblazerijen en keramiek viel mij op. Natuurlijk ook vakantiehuisjes maar in het duurdere segment zeg maar en hotels. Hirsthals, dé ferry plaats naar Noorwegen. Dus als je het een korter rondje wilt maken hier oversteken.

Dag 35 Hisrthals - Hulsig en Skagen 80 km en 245 hoog.
Mijn indruk is dat naar mate je noordelijk kwam in Denemarken de onverharde wegen steeds beter werden, gelukkig trouwens want de dikke lagen los grind had ik wel gehad. Over het geheel fraaie kleine wegen door duinen en of bossen. In Hulsig de camping opgezocht en me geïnstalleerd, waarna het laatste stuk naar het noordelijkste Denemarken werd ondernomen, naar Skagen dus (ong 15 km). Dit ging voor een groot deel over een prachtig asfalt fietspad door bos en duin. Op een gegeven ogenblik zag ik tussen de duinen door schepen aan mijn rechterhand. Dit was een rare gewaarwording omdat het altijd vanaf 1 mei aan de linkerkant is geweest - ook bij de Elbe - maar het laatste stukje is maar smal dus wel te begrijpen. Het einde opgezocht van Denemarken, dat natuurlijk ook met bunkers was versierd - en in Skagen boodschappen gedaan voor op de camping.

Dag 36 Hulsig - Asaa 77km en 114 hoog.
Van de westkust route nr 1 werd het nu de oostkust route nr 5. Een goed fietspad naar het zuiden maar helaas ook voor een groot deel langs een drukke weg. In Frederikshaven mijn ticket voor de boot naar Zweden geregeld. De stad uit en nog een km of 10 langs de E 46 totdat er ruimte aan de oostkant was en er weer over rustige wegen en door kleine plaatsjes gereden kon worden.

Dag 37 Asaa - Udbyhoj ( Randers fjord) 94 km en 284 hoog.
Over fraaie wegen, een pontje naar een grotendeels afgegraven veengebied. Zo fiets je zeg maar binnen een tiental km. in Friesland, dan de Weerribben en vlak daarna in Zuid Limburg. Van vlak met weiden en graan naar veen naar heuvelachtig en kalkafgravingen. Helaas was de tocht op die overgangen op onverharde wegen met of veel los grind of los zand, dus werden het een uur zwaar fietsen. Daarna kwam er een soort beloning doordat na een half uur gewone weg er een oude spoorbaan genomen werd, pakweg 20 km en grotendeels dalend. Tot slot de doortocht over een rug naar het volgende fjord en pont.

Dag 38 Udbyhoj - Grenaa 88km en 402 hoog.
Start in de stromende regen. Gelukkig werd het in de loop van de dag steeds beter, droger en langzaam meer zon. Op de camping was het zonnig zodat de tent waar het water nog vanaf liep kon opdrogen. Een mooi golvend landschap met veel variaties. De oostkant ligt in het algemeen iets hoger boven zee en is naar mijn indruk de graanschuur van Denemarken. Dit gaat dan ook gepaard met de nodige grote panden; kastelen en landhuizen.

Wel dit was een samenvatting van de tocht in Denemarken. Vrijdagmiddag 10 juni ik steek ik over naar Zweden.
Aan allen een groet en tot de volgende keer Aris