Elbe Dijken Wad en nog een keer Friesland

Zaterdagavond 28 mei, buiten plenst de regen terwijl ik in Tonder - net over de Deense grens - in een jeugdherberg achter de pc zit. De teller staat op 1830 km en dat houdt in dat ik helft van het Deense traject kan afleggen gezien het reeds gestorte sponsorgeld. Bedankt voor alle leuke reacties -van al of niet rekenwonders - die binnen zijn gekomen via de website en mail en natuurlijk ook alle goede gevers.
Voor wie mij nog wil helpen het rondje ‘af te maken’ of te wel tot 6500km en 6500euro te komen (www.benaresfonds.nl) zijn hier de bankgegevens: ASNbank 707696925 tnv Aris Engel te Grave; BIC: SNSBNL2A IBAN:NL11SNSB0707696925.

Na Hamburg was het naar het noordwesten langs de Elbe en daarna voornamelijk noordwaarts en dijken, wad, kwelders enz. waren weer volop aanwezig. Ik wist dat er een West Friesland was naast het meer bekendere Friesland. In Duitsland is er Ost Friesland; maar er blijkt in Sleeswijk Holstein ook nog een Nord Friesland te zijn. Dezelfde strijd tegen én met water, tegen wind en daardoor naar ik begrijp ook op elkaar gelijkende karakters. Het landschap heeft veel met elkaar overeen of het nu de "oude" grond betreft of de "nieuwe" en dat geldt ook voor het grondgebruik. Verrassender is echter het taalgebruik; veel woorden komen geheel of min of meer overeen bv diek ipv Deich, straat/ Strasse, op de /auf dem, Eeten und Trinken zijn er een paar die me nu te binnen schieten maar er zijn er veel meer. Zowel in Ost als Nord groet men met "moin" dus Piet Paulusma heeft overal zijn volgelingen.
Wat de kleurtjes betreft was het nu wat schaarser maar op een kale dijk is het altijd groen met witte spikkels van de schapen. Net in Denemarken zag ik nog een paar verwaaide witte meidoorns, dus hoe noordelijker hoe later de bloei is wel weer bewezen.
Vlinders heb ik tot nu toe nog maar een enkele keer gezien.
Vogels hoor en zie ik natuurlijk heel wat meer. Het ge-twinkelleer van de leeuweriken, het gekwetter van een zwaluw, het gezang vanuit het riet en de kwikstaarten (wit of is het zwart en de gele) begeleiden mij tot nu toe. Natuurlijk moet ik de weidevogels/ steltlopers niet vergeten; het is lang geleden dat ik die in deze hoeveelheden en soorten gezien en of hoorde. Verder eenden en ganzen, aalscholvers en ergens binnen een straal van ‘n km 6 reigers. Kraaien en kauwen maar nauwelijks meeuwen en die had ik eigenlijk wel in ruime(re) hoeveelheden verwacht. Af en toe een verdwaalde meeuw lijkt het wel. Behalve op een plaats waar een grote kolonie visdiefjes op de stenen dijk zat te broeden bij een van de sluizen vlak achter het hek. Zoals wij in Zeeland veel dammen hebben aangelegd is dat met name in het noordelijke deel van Duitsland ook gebeurd. Niet alleen landwinst maar meer dijkverkorting en verzwaring met natuurgebied aan beide kanten (vergelijkbaar met bv Lauwersoog). Het valt me op dat er heel veel aandacht is voor en veel informatiepanelen voor het nationale natuurpark wat de Waddenzee is.
Nog even terug naar die witte spikkels. Ik zie wel kleine verschillen maar in mijn ogen zijn het variaties op het mij bekende Texelse schaap. Registratie gebeurt met oormerken net als in Nederland al zie ik het maar bij weinig lammeren. Wel opvallend was dat de laatste dagen de schapen genummerd waren, moeder en lammeren met het zelfde nummer door spuitbus en brandmerken(?) bij de lammeren. Daarnaast natuurlijk de diverse kleurtjes betreffende de eigenaar.

Energie. In Frankrijk werd mij de weg moeilijk gemaakt doordat Sarkozy een paar kerncentrales moest bezoeken. In België zag ik er geen en in Zeeland natuurlijk Borssele. Later bij Petten natuurlijk het onderzoekscentrum. In Duitsland kwam ik binnen een km of 20 langs 2 centrales. Brokdorf en Brunsbuttel. Het mooie vond ik eigenlijk wel dat de bewoners en voornamelijk de boeren hun daken vol met zonnepanelen hadden en er rondom ook windmolens stonden. Het had zo op een foto gekund: een schuur met zo`n 1000 panelen en de reactorbol op de achtergrond omlijst door windmolens. Nu weet ik wel dat de subsidie en stimuleringsregelingen heel wat beter en duidelijker zijn dan in Nederland maar op deze manier komt de duurzame energie wel meer van de grond. Naast een boer, die zijn schuren zo had geplaatst en aangepast zodat hij wel - globale telling - 3000 panelen had liggen zijn er ook heel veel kleinere en grotere bedekte daken. Een van de plaatsen waar ik door kwam streeft er naar om in 2020 geheel over te zijn gegaan op duurzame energie en had ook nog een "panelen akker". Een andere boer had een bio vergisting apparaat staan.
Nog even terug naar de vogels. Willem ik heb ook jonge zwanen gezien en wel in de "slotgracht" van Brokdorf.

Wind. Ja dat heb ik de afgelopen week genoeg gehad. Meestal kracht 4 met soms uitschieters naar 5 en 6. Helaas draaide de wind ook regelmatig mee met de richting die ik reed zodat hij meestal ergens aan de voorkant zat. Soms werd het geheel opgevrolijkt door regenbuien en een lage temperatuur. Afgelopen week 1 dag met blote armen en zon, dus het Gouden Leeuw shirt met lange mouw doet goed zijn best!

Fietsdag 21 Hamburg – Kollmar, 76 km en 177 hoog.
Langs de Elbe de stad uit, over kaden, wandelpaden, bij mensen over de stoep maar aldoor vlak langs het water zodat je weinig van de stad merkte en je na een uur echt aan de buitenkant was. Later wat slingertjes het binnenland in - langs dijken en zijriviertjes - maar eindigend op een camping aan de voet van de Elbedijk waar ik met Jan(?) en Els een "fiets en vakantie" praatje had onder het genot van een wijntje.

Fietsdag 22 Kollmar - St Michaelsdonn, 61km en 502 hoog.
Eerst werd het laatste stuk Elbedijk afgemaakt tot Brunsbuttel. Hier het Noord- Oostzee kanaal overgestoken en daarna meer het binnenland in naar een oude klifrug/ stuwwal(?). Een zware dag met veel wind tegen en horizontale regenbuien; deze gecombineerd met een forse temperatuurdaling. De afstand werd dus minder dan ik oorspronkelijk gepland had en als toetje was er wat klimwerk tussen de bomen in plaats van de wind.

Fietsdag 23 St Michaelsdonn - St Peter-Ording, 88 km en 281 hoog
Na eerst de route gevolgd te hebben stuitte ik op het repareren van de brug over het spoor; gevolg omrijden en na een uur maar een paar kilometer verder. Vandaag ook veel wind maar soms waren er wat stukken dat hij een beetje aan de achterkant en zo tegen het eind zwakte hij flink af. Veel dammen en dijken vandaag met soms het water links (buitendijks) en soms rechts (binnendijks). Nog een aangename conversatie gehad in een galerie waarna ik heel relaxed vlak langs het wad, water met zon en stilte de laatste 10 km aflegde.

Fietsdag 24 St Peter-Ording - Husum, 60 km en 337 hoog
Wind, wad en dijk om het maar kort samen te vatten. In Husum een galerie en een grafiektentoonstelling in het stadshuis bezocht. Daarna veranderde het weer snel, temperatuur omlaag, veel meer wind, en wat regen met dreigende luchten en onweer gerommel. Gevolg was dat ik de eerste de beste camping opzocht. Ondanks dat ik een beschut plekje had moest ik er ‘s nachts uit om extra maatregelen te nemen met extra haringen en lijnen. Voor de zekerheid had ik zo goed als alles alvast ingepakt en in de trailer gezet………

Fietsag 25 Husum - Dagesbull, 62 km en 701 hoog
Wederom wind, wad, wind, dijk en wind. Het was droog maar daar was dan ook alles mee gezegd. De hoeveelheid wind die consequent ergens aan de voorkant was brak me aardig op en dat is ook aan het gemiddelde te zien 11,9 km/u. Meestal zijn er tussen de 100 en 200 hoogtemeters vandaag 701; dit geeft wel aan hoeveel dijken ik op en af ben gegaan. Wat me wel goed is bijgebleven dat tot 2 maal toe een paar kilometer lang de zwaluwen naast me in de luwte - vlak over de grond en bijna tegen mij of de fiets aan - me vergezelde op jacht naar voedsel. Ondanks de wind is dat toch genieten.

Fietsag 26 Dagesbull – Tonder, 53 km en 206 hoog.
Eindelijk gerechtigheid. De wind zit in de zuidwesthoek en vergezeld me voornamelijk aan de achterkant, te zien aan het gemiddelde van 17,1
Vertrek met ‘n waterig zonnetje. Nadat ik in Niebull na een uur boodschappen (weekend) internet en koffie met had gedaan was de zon weg en bleef het waterig. Zo`n anderhalf uur later het Nolde Museum bezocht en daarna was het niet meer waterig maar gewoon water. Temperatuur ook weer wat gedaald naar ik denk een graad of 13; maar de wind was nog steeds in de voor mij goede hoek. Kort hierna was ik in Denemarken en gezien de regen de jeugdherberg in Tonder opgezocht in plaats van een camping.

Warme en droge groet vanuit Denemarken het 5e land , Aris